Στον απόηχο ενός άρθρου

Το τελευταίο άρθρο μου στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Κρίνω σκόπιμο να δημοσιοποιήσω μια εξ αυτών, που προήλθε από τον πρόεδρο του ΤΕΙ Αθήνας. Παραθέτω και τη δική μου απάντηση ανευ σχολίων.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι)
ΑΘΗΝΑΣ


Προς τον κ. Δονάτο Παπαγιάννη, καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου


Αιγάλεω, 19 Δεκεμβρίου 2011


Αξιότιμε κύριε Παπαγιάννη,

Σε πρόσφατο άρθρο σας στην εφημερίδα «Τα Νέα», αναφερθήκατε στο νέο νόμο-πλαίσιο για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και εξαπολύσατε δριμύτατη κριτική στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Για να είμαστε σε θέση να εκφέρουμε άποψη για την αποτελεσματικότητα ενός νόμου, θα πρέπει πρώτα να εφαρμοστεί, διότι, πολλές φορές στο παρελθόν, η πράξη κατέδειξε τις αδυναμίες ενός θεωρητικά τέλειου, ενώ ανέδειξε τα ευεργετήματα ενός θεωρητικά ανέφικτου νομοθετήματος.
Προς το παρόν κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, δεδομένου ότι η εφαρμογή του Ν. 4009/2011 προϋποθέτει την αυτόματη προσαρμογή των ιδρυμάτων μας σε πλήθος υπουργικών αποφάσεων και έναν οργανισμό και εσωτερικό κανονισμό για κάθε ίδρυμα, οι οποίοι ουσιαστικά στηρίζουν τη λειτουργία τους, που όμως είναι πρακτικά ανέφικτο μέσα στα χρονικά περιθώρια που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία.
Είναι, κατά την άποψή σας, ορθό, να απειλούνται οι πρυτάνεις και οι πρόεδροι ΤΕΙ με περικοπή της επανειλημμένα ψαλιδισμένης χρηματοδότησης των ιδρυμάτων τους, σε περίπτωση που δεν προχωρήσει άμεσα η εφαρμογή του νέου νόμου; Πώς είναι δυνατόν να δέχονται τόσες πιέσεις, όταν δεν έχουν καμία αρμοδιότητα; Οι επιτροπές για την ανάδειξη του πρώτου Συμβουλίου ορίστηκαν με υπουργικές αποφάσεις και αποτελούνται κυρίως από συνταξιούχους καθηγητές, οι οποίοι, κατά τη συνήθη τακτική τους, δεν αποδέχονται το διορισμό.
Σκεφτείτε πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, εάν το Υπουργείο είχε εμπιστευτεί στις διοικήσεις των ιδρυμάτων την ευθύνη της διεξαγωγής των εκλογών χωρίς νομοθετημένο χρονικό περιορισμό.
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας, όσον αφορά στα πανεπιστημιακά και τα τμήματα ΤΕΙ, τα οποία δημιουργήθηκαν χωρίς να έχει προηγηθεί εμπεριστατωμένη έρευνα των αναγκών που επρόκειτο να καλύψουν και τα οποία ιδρύθηκαν με σκοπό την τόνωση των τοπικών οικονομιών. Συνεπώς θα ήταν πιο φρόνιμο και συνετό εκ μέρους του Υπουργείου ΠΔΒΜΘ, εάν φρόντιζε πρώτα για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή του «Καλλικράτη», ο οποίος θα απάλλασσε την ανώτατη εκπαίδευση από πολλά δεινά και στη συνέχεια, αφού θα είχε αποκατασταθεί η τάξη, να ψήφιζε έναν νέο νόμο, ο οποίος θα προέκυπτε έπειτα από συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Υπάρχουν όμως συγκεκριμένα σημεία στο άρθρο σας, τα οποία θα χαρακτήριζα, επιεικώς, απαράδεκτα και όπως είναι φυσικό καταδικάζω απερίφραστα. Πρόκειται για τις απόψεις που εκφράζετε σε σχέση με τα ΤΕΙ, τα οποία μάλιστα πιστεύετε ότι πρέπει επειγόντως να χαρακτηριστούν ανώτερες δημόσιες σχολές.
Τα ΤΕΙ υφίστανται ως θεσμός σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες π.χ. στη Γερμανία, όπου χαρακτηρίζονται ανώτατα ιδρύματα και συμφωνώ απόλυτα με αυτό, διότι ουσιαστικά συνιστούν πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών, τα οποία, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, παρέχουν υψηλό επίπεδο σπουδών, το οποίο είναι συχνά ανώτερο από το επίπεδο πολλών πανεπιστημίων.

Αξιότιμε κύριε Παπαγιάννη,

Σας προ(σ)καλώ να επισκεφτείτε το ΤΕΙ Αθήνας, για να διαπιστώσετε πως από τότε που διδάσκατε κι εσείς σε τμήματά του (1984-1988) μέχρι σήμερα έχει συντελεστεί τεράστια πρόοδος, κάτι που δεν μπορώ να ισχυριστώ για πολλά πανεπιστήμια, τα οποία με την πάροδο του χρόνου έχασαν την αίγλη και τον προσανατολισμό τους.
Σας προσκαλώ να παρακολουθήσετε από κοντά τις μεθόδους διδασκαλίας, να περιηγηθείτε στις αίθουσες διδασκαλίας των θεωρητικών και εργαστηριακών μαθημάτων, να δείτε την υλικοτεχνική υποδομή και να μάθετε για τις παροχές που προσφέρονται στους φοιτητές του ιδρύματός μας, ώστε να διαπιστώσετε τους λόγους για τους οποίους η σειρά αξιολόγησής του είναι υψηλότερη πολλών πανεπιστημίων.

Στο ίδρυμα, που έχω την τιμή να εκπροσωπώ, έχουν, μέχρι σήμερα, ολοκληρωθεί οι εξωτερικές αξιολογήσεις δεκαπέντε τμημάτων με εξαιρετικά αποτελέσματα και ανάλογες εκθέσεις. Θα ήταν λοιπόν ωφελιμότερο για όλους μας, εάν μεριμνούσατε πρώτα για τα του οίκου σας, διότι, μόνον όταν όλα θα λειτουργούσαν άψογα εκεί, θα είχατε το δικαίωμα να αποφασίσετε για το μέλλον των λοιπών ιδρυμάτων.

Με εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος του ΤΕΙ Αθήνας

Δημήτριος Νίνος
Καθηγητής




Παπαγιάννης Δονάτος
Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου
Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης
Παντείου Πανεπιστημίου

Ηλιούπολη 7.1.2012

Κύριε Πρόεδρε

Σας ευχαριστώ καταρχήν γιατί είχατε την καλοσύνη να ασχοληθείτε με το κείμενό μου στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» και να σχολιάσετε τις εκεί εκτιθέμενες απόψεις μου. Έτσι προάγεται ο διάλογος και τελικά η αναζήτηση της βέλτιστης λύσης.
Η τελευταία παράγραφος της επιστολής σας όμως μου δημιούργησε το μέγιστο προβληματισμό, όχι τόσο γιατί φαίνεται να μη έχει γίνει κατανοητό το σαφές πνεύμα του άρθρου μου, αλλά για μια σκοτεινή άποψη που υφέρπει στην παράγραφο, σύμφωνα με την οποία εκείνος του οποίου το Ίδρυμα δεν λειτουργεί «άψογα», δεν έχει το δικαίωμα να «αποφασίζει για το μέλλον των λοιπών ιδρυμάτων».

Κύριε πρόεδρε
Μου είναι αδιανόητο να πιστέψω, ότι εσείς ένας εκπρόσωπος ανωτάτου εκπαιδευτικού ιδρύματος και μάλιστα κεντρικού ΑΤΕΙ, στόχος του οποίου είναι (πρέπει να είναι) η έρευνα δηλ. η αναζήτηση της αλήθειας, υιοθετείτε το περιλάλητο απόφθεγμα του άλλοτε ισχυρού άνδρα της πολιτικής ζωής του τόπου, ο οποίος απευθυνόμενος στους πολιτικούς του αντιπάλους εκστόμισε εκείνο το αλήστου μνήμης: «δεν δικαιούσθε για να ομιλείτε»…..

Κύριε πρόεδρε
Στο ίδρυμά μου «δεν λειτουργούν όλα άψογα» και βεβαίως δεν «αποφασίζω» εγώ για το «μέλλον των λοιπών ιδρυμάτων». Εγώ είμαι ένας ταπεινός εργάτης του χώρου και θλίβομαι γι’ αυτά που έζησα και ζω στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτήν την αγωνία μου θέλησα να εκφράσω, αναδεικνύοντας ένα από τα πλέον σοβαρά προβλήματά του, δηλ. εκείνο του πανεπιστημιακού πληθωρισμού και ουδείς μπορεί να μου στερήσει αυτό το δικαίωμα. Προέταξα μάλιστα το ίδρυμά μου σ’ αυτήν την κριτική. Δεν έχω το δικαίωμα της γνώμης, κ. πρόεδρε, επειδή το ίδρυμά μου δεν λειτουργεί άψογα; Πόσο δημοκρατική μπορεί να είναι μια τέτοια θέση, όταν μάλιστα αυτή υιοθετείται από έναν εκπρόσωπο ανωτάτου πνευματικού ιδρύματος; Μια λέξη μονάχα: κρίμα !!.

Κύριε πρόεδρε
Δεν αμφισβητώ το επίπεδο των σπουδών που παρέχει το ίδρυμά σας, έχω άλλωστε ιδίαν εμπειρία γι’ αυτό. Η θέση μου όμως είναι ότι τόσα ανώτατα ιδρύματα δεν τα αντέχει η έρμη η πατρίδα μας και η οικονομία της. Δεν χρειάζονται ειδικές οικονομικές γνώσεις για την τεκμηρίωση αυτής της θέσης. Είναι αυτονόητη. Έχουμε 40 ανώτατα πανεπιστημιακά ιδρύματα, 499 τμήματα από τα οποία τα 286 ανήκουν σε πανεπιστήμια και 213 σε ΤΕΙ. Είναι ασύλληπτος ο αριθμός για μια χώρα 11.000.000 ψυχών. Πέραν αυτού, η «ανωτατοποίηση» δια νόμου του συνόλου των τεχνολογικών ιδρυμάτων, χωρίς εξατομικευμένη κρίση και πρόσδοση σ’ αυτά ακαδημαϊκού χαρακτήρα αποτελεί αναμφίβολα παγκόσμια πρωτοτυπία. Απόρροια αυτής της «πρωτοτυπίας» είναι στρεβλώσεις που δεν μπορούν να κατανοηθούν με τον κοινό νου. Μου είναι αδύνατο να κατανοήσω γιατί ένας αισθητικός ή ένας ανθοκόμος πρέπει να σπουδάζει 4 ολόκληρα χρόνια σε ανώτατο ίδρυμα μετά τα 6 χρόνια του Γυμνασίου – Λυκείου και ύστερα από την ανθρωποθυσία των πανελληνίων εξετάσεων, όταν μάλιστα η διακήρυξη της Μπολόνια μας προέτρεπε εδώ και 10 χρόνια σε έναν πρώτο κύκλο σπουδών που δεν θα υπερέβαινε τα 3 χρόνια!!!. Μου είναι αδύνατο να κατανοήσω γιατί πρέπει να υπάρχουν τμήματα νοσηλευτικής και στα ΑΤΕΙ και στα ΑΕΙ. Ποια η διαφορά τους; Δεν συνιστά το γεγονός και μόνο της ύπαρξης αυτών των τμημάτων στα δύο ιδρύματα τερατογέννηση;

Κύριε πρόεδρε
Η λογική του περίκλειστου, του μίζερου, του «μη μπαίνεις στα δικά μου χωράφια για να μη μπαίνω στα δικά σου» δηλ. της «ομερτά» και τελικά η λογική της συντεχνίας πρέπει κάποτε να εξαλειφθεί από την τριτοβάθμια εκπαίδευση και να ανοίξει αυτή στην κοινωνία. Πολλές τερατογεννήσεις θα είχαν αποφευχθεί αν ήμασταν ανοιχτοί στην κοινωνία.

Κύριε πρόεδρε
Διατηρώ τις καλύτερες των αναμνήσεων από τη διδασκαλία μου στο ΤΕΙ Αθήνας και γνωρίζω πολύ καλά τις προόδους που έχουν εντωμεταξύ συντελεστεί. Αυτό όμως δεν έχει καμία σχέση με τη λογική του άρθρου μου και την προφανή ανάγκη για περιστολή του αδιανόητου πληθωρισμού.

Με ιδιαίτερη εκτίμηση

Παπαγιάννης Δονάτος
Καθηγητής του Ευρωπαϊκού Δικαίου

ΥΓ. Αλήθεια, κ. πρόεδρε, η άρνηση των ΑΕΙ και ΑΤΕΙ να εφαρμόσουν το νέο νόμο εστιάζεται στις ασφυκτικές προθεσμίες που αυτός προβλέπει; Και είναι αυτό επαρκής λόγος μη εφαρμογής; Τι σημαίνει κ. πρόεδρε η μη εφαρμογή του νόμου; Πως πρέπει να αντιδράσει το σωματείο των εργατών καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων κ. πρόεδρε, όταν ακούει στα δελτία ειδήσεων ότι τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ δεν εφαρμόζουν το νόμο; Σε ποιο περιβάλλον εκπαιδεύουμε τους επιστήμονες του αύριο κ. πρόεδρε, όταν, εμείς οι … πνευματικοί ταγοί, στήνουμε καπετανάτα; Δεν θα στήσουν και οι φοιτητές μας τα δικά τους, όταν αυτό τους διδάσκουμε; Δεν θα …. χτίσουν με πέτρες τις εισόδους των γραφείων μας, όταν διαφωνούν με το χ θέμα; Η άρνηση και μόνο εφαρμογής ενός δημοκρατικά ψηφισμένου νόμου κατατάσσει αυτόματα την παιδεία μας και τη χώρα μας συνολικά όχι στις τριτοκοσμικές, αλλά στις φασίζουσες κοινωνίες. Στη ζούγκλα, και τέτοια …τιμή δεν μας πρέπει κ. πρόεδρε!!. ΚΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ……. ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ….