Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2012

... τα παιδία παίζει !

Νεότερα προσεχώς ....

Υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Διοίκησης

Παπαγιάννης Δονάτος
Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου
Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης
Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αθήνα 30.1.2012

Προς
τα μέλη ΔΕΠ Παντείου Πανεπιστημίου

Θέμα: Υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Διοίκησης

Αγαπητή (ε) συνάδελφε

«Δουλειά του πανεπιστημιακού καθηγητή δεν είναι η διοίκηση του πανεπιστημίου, αλλά η έρευνα και η μετάδοση της γνώσης», σχολίασε ο καλός συνάδελφος σε ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο, όταν του είπα ότι σκέπτομαι να θέσω υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Διοίκησης.

Το σχόλιο με προβλημάτισε έντονα. Όμως ένα βουνό από θύμησες με προσγείωσε στην ελληνική πραγματικότητα, στην καθ’ ημάς ανατολή.

Θυμήθηκα:

Όταν πρωτοδιορίστηκα ως λέκτορας στο πανεπιστήμιο, μια συνάδελφος μου εγχείρισε ένα σημείωμα με 15 περίπου ονόματα φοιτητών, με την παράκληση να τους «προσέξω» κατά την εξεταστική περίοδο. Όταν «πρόσεξα» ότι πολλοί εξ αυτών δεν είχαν γράψει ούτε για «ένα», εκείνη επέμεινε πως …«δεν πειράζει» και πως έπρεπε να πάρουν έναν καλό βαθμό. Υποψιάστηκα τότε ότι έπρεπε να «προσέξω» περισσότερο και έκπληκτος διαπίστωσα, ότι και τα 15 ονόματα ανήκαν στον ηγετικό πυρήνα συγκεκριμένης φοιτητικής παράταξης….

Από τις πρώτες κιόλας Γενικές Συνελεύσεις του Τμήματος στις οποίες μετείχα, κατάλαβα πως έπρεπε «γρήγορα» να ενταχτώ σε κάποια από τις … αλληλοσπαρασσόμενες ομάδες, γιατί διαφορετικά, «εξίσου γρήγορα» θα έπρεπε να αναζητήσω νέα εργασία, και είχαν περάσει και τα χρόνια π’ ανάθεμά τα….

Μετά οι εμπειρίες μου πλουτίστηκαν γεωμετρικά. Όταν π.χ. έπρεπε να προκηρυχθεί μια θέση για την εξέλιξη συναδέλφου, εμείς, για … της εκλογής το ασφαλές, φωτογραφήσαμε τη θέση προσθέτοντας εκείνο το εκπάγλου ομορφιάς και επαίσχυντης ευρηματικότητας: «με έμφαση», π.χ.: «ευρωπαϊκό δίκαιο με έμφαση την ιστορία του» ! (Μετά μας μέμφονται πως τάχα δεν γεννάμε ιδέες …).

Όταν μας χορηγήθηκε μια θέση «για κάλυψη των διδακτικών αναγκών του Τμήματος», εμείς ερμηνεύσαμε συσταλτικά την έννοια «των αναγκών» και προκηρύξαμε τη θέση όχι για την κάλυψη διδακτικών αναγκών του Τμήματος, αλλά για την κάλυψη των ….προσωπικών αναγκών του συναδέλφου, που ήθελε ντε και καλά να εξελιχθεί ταχύτερα και ήταν ισχυρός στην ομάδα του. Κατά τον ορισμό του εκλεκτορικού σώματος έγινε βέβαια …«το έλα να δεις» ή πιο επίκαιρα …«της πλατείας Ταχρίρ», αλλά τελικά το αποτέλεσμα μετράει. Η … δια της τεθλασμένης ευτυχής κατάληξη της εξέλιξης του συναδέλφου.

Μετά εμείς συνεχίσαμε να τσακωνόμαστε και δεν τα «βρίσκαμε», τελικά όμως τα … «βρήκαμε» προτείνοντας στο Υπουργείο να χωριστούμε σε δύο Ομάδες - Τμήματα σαν ένα είδος συναινετικού διαζυγίου, πρόταση που έγινε ασμένως δεκτή από το Υπουργείο και έτσι ικανοποιηθήκαμε όλοι. Και εμείς και ο υπουργός και η κοινωνία, αφού για όλους θα υπήρχε μια θέση!!. (Μεταξύ μας: εμείς παίρναμε το καλύτερο. Ο υπουργός έπαιρνε ψηφαλάκια, ο γονιός μια θέση στο πανεπιστήμιο για τον κλώνο του, αλλά εμείς περίοπτες θεσάρες...).

Μετά ήρθαν και οι εκλογές στο Τμήμα και τα κουκιά έπρεπε να μαζευτούν. Στους φοιτητοπατέρες δώσαμε από αυτό …. που είχαμε να δώσουμε: θέσεις στο μεταπτυχιακό (κάποιος δυστυχής δεν ήξερε να γράψει ούτε το όνομά του), θέσεις για διδακτορικό (μολονότι ο φοιτητοπατέρας είχε βρίσει χυδαία τον καθηγητή του, αλλά αφού τώρα του έδινε την ψήφο της παράταξής του, χαλάλι του και η βρισιά του …. Ε! τώρα, παιδιά είναι…).

Όμως ζήσαμε και στιγμές σύμπνοιας. Κάποια στιγμή π.χ. προσλάβαμε ένα νέο συνάδελφο, αλλά ο νέος, πέραν του ότι ήταν ωραίος, είχε ταυτόχρονα και ... χαυλιόδοντα και μας ζήτησε τελεσιγραφικά να εισάγουμε στο Πρόγραμμα Σπουδών δύο μαθήματα που ήθελε να διδάξει, έστω και αν αυτά δεν έδεναν πουθενά με το Πρόγραμμα Σπουδών μας. (Α! ναι, με την ευκαιρία: γι’ αυτό το έρμο το Πρόγραμμα Σπουδών ... πόσο δάκρυ χύσαμε χαλασιά μας, πάντα όμως «τα καταφέρναμε» να το προσαρμόσουμε όχι στις ανάγκες των φοιτητών, αλλά στις ανάγκες των καθηγητών!). Νευριάσαμε όλοι μας και σε μια από τις ελάχιστες στιγμές σύμπνοιας και συντεχνιακής αλληλεγγύης, αλλά και με βάση μια μορφή «εναρμονισμένης πρακτικής», φίλοι και εχθροί θα τον περιμέναμε στη γωνία…. «La vengeance est un repas qu’ on mange froid», είπε ο γαλλομαθής της παρέας, σε μια απολαυστική στιγμή ιερής αγανάκτησης για την αναίδεια, αλλά και εγωπαθούς επίδειξης της ευρυμάθειάς του.

Αγαπητή (ε) συνάδελφε

Οι θύμησες δεν σταματούν εδώ. Μπορώ να συνεχίσω ατελεύτητα. Αν οι δικές μου θύμησες εσένα δεν σου θυμίζουν τίποτα, μη συνεχίσεις την ανάγνωση. Δεν υπάρχει κοινός τόπος. Ζούμε σε διαφορετικούς, ξένους χώρους. Συγχώρεσέ με μονάχα για την ενόχληση.

Αν όμως κάτι σου θυμίζουν, τότε πρέπει να σκεφτούμε γιατί τα αυτονόητα της εσπερίας κατάντησαν δυσνόητα στην καθ’ ημάς ανατολή.

Αγαπητή (ε) συνάδελφε

Είναι μια ώρα ατομικής ευθύνης. Πρέπει οπωσδήποτε να κάνουμε κάτι. Δεν μπορούμε να μείνουμε απαθείς, «μοιραίοι κι’ άβουλοι». Η λάβα έρχεται κατά πάνω μας καυτερή και τρομερή. Η απόφασή μου να θέσω υποψηφιότητα και να σου ζητήσω την εμπιστοσύνη σου υπαγορεύεται από αυτές τις εμετικές εμπειρίες που σου περιέγραψα και που είμαι βέβαιος ότι έζησες και εσύ. Αρνούμαι αυτό το πανεπιστήμιο, που με πάθος υπερασπίζονται κάποιοι. Μου είναι απεχθές.

Τα δικά μου «πιστεύω» για το πανεπιστήμιο θα μπορούσαν να συμπυκνωθούν σε τούτα:

1. Στη σμίκρυνση του ελληνικού πανεπιστημιακού χώρου για να βελτιωθεί η ποιότητά του. Δεν αντέχει η έρμη η πατρίδα μας 40 ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και 499 Τμήματα, όταν τα διεθνή πρότυπα είναι ένα πανεπιστήμιο ανά ένα εκατομμύριο+ κατοίκους!!!.

2. Σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο που δεν θα φοβάται ούτε θα ζηλεύει το ιδιωτικό.

3. Σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο που δεν θα είναι κλειστοφοβικό, μίζερο, αλλά ανοιχτό στην κοινωνία και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, ανταγωνιστικό στην κατάκτηση της γνώσης.

4. Στην αρχή της αριστείας, έστω και αν εγώ δεν ανήκω στους αρίστους. Στην επιβράβευση πρωτίστως του αρίστου χωρίς να αγνοείται ο αδύνατος.

5. Σε ένα Πάντειο παν/μιο που δεν χρειάζεται πλέον ποσοτική αλλά ποιοτική μεγέθυνση. Μόνο σε μια ευρύτερη αναδιάταξη του πανεπιστημιακού χώρου δικαιολογείται νέα θέαση των πραγμάτων. Ούτως εχόντων των πραγμάτων, Πάντειο παν/μιο με πέντε Σχολές και καμιά εικοσαριά τμήματα (όπως προτάθηκε ήδη) αποτελεί όχι απλώς υπερβολή, αλλά πρόκληση. Μας εκθέτει βάναυσα σε μια κοινωνία που καταρρέει. Μου θυμίζει αυτό που λέμε στην πικρή μου, μικρή πατρίδα: «το χωριό καίγονταν και οι γυναίκες ελευθερίων ηθών* λούζονταν» (*όπου: «γυναίκες ελευθερίων ηθών», διάβαζε την ιταλική απόδοση του όρου, για να ικανοποιηθούν και οι απαιτήσεις της ακριβολογίας…).

6. Σε ένα Πάντειο πανεπιστήμιο, που μπορεί να αναδειχθεί σε κορυφαίο πανεπιστήμιο στις πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες όχι μόνο στα βαλκάνια, αλλά και στην Ευρώπη.

7. Στους σαφείς κανόνες λειτουργίας, στη διαφάνεια, στο δημοκρατικό έλεγχο, στην ουσιαστική και αντικειμενική αξιολόγηση (…πολλή «χαρτούρα» συμπληρώθηκε προσφάτως σε γραφεία καθηγητών και κατατέθηκε ως δήθεν «αξιολόγησή» τους από τους … φοιτητές!), στη λογοδοσία παντού και για οτιδήποτε αφορά διαχείριση δημόσιας υπόθεσης.

8. Στην αρχή όχι μονάχα της τυπικής αλλά και της ουσιαστικής νομιμότητας. Όλα όσα σου περιέγραψα παραπάνω, τυπικά ήταν νόμιμα. Το γράμμα του νόμου οριακά καλύπτονταν.

Αγαπητή (ε) συνάδελφε

Αν … με αντέχεις ακόμα, δυο μονάχα λέξεις για τα εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης. Φαντάζομαι το προφίλ τους: πρωτίστως άτομα διακεκριμένα για το ήθος τους, τις δημοκρατικές τους πεποιθήσεις, τη διεθνή εμπειρία τους, τη διάκριση στη διοίκηση οργανισμών, την οικονομική τους αυτοδυναμία. Σε περίπτωση εκλογής θα ζητήσω από όλα τα μέλη ΔΕΠ να μου υποδείξουν πρόσωπα, και όποια εξ αυτών συγκεντρώσουν την ευρύτερη συγκατάθεση και πληρούν τα παραπάνω κριτήρια, θα τα προτείνω.


Αγαπητή (ε) συνάδελφε

Ο νέος νόμος δεν αποτελεί πανάκεια. Τις όποιες ατέλειές του, θα τις δούμε στην πράξη και θα τις βελτιώσουμε. Συγχώρεσέ με για τη μακρηγορία μου. Δεν είχα το χρόνο να γράψω …λιγότερα. «Εν γαρ ταύτη τη πόλει … ουδείς έστιν ανυπεύθυνος των … προς τα κοινά προσεληλυθότων».
Οψόμεθα

Φιλικά
Παπαγιάννης Δονάτος

Υ.Γ. Ίσως δεν γνωριζόμαστε. Αν ενδιαφέρεσαι να μάθεις ποιος είμαι, μπορείς να αναζητήσεις περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα μου: दोंपपगिंनिसब्लागस्पाट.com

Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2012

της πικρής, μικρής πατρίδας

Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύθηκε στην τοπική εφημερίδα: «Θεσπρωτών διαβούλευση» της πικρής, μικρής πατρίδας μου, της Θεσπρωτίας. Έχει σίγουρα ένα ευρύτερο ενδιαφέρον.

Τι χρώμα έχει η βουλευτική υποκρισία;

Του Παπαγιάννη Δονάτου
Καθηγητή στο Πάντειο πανεπιστήμιο

Τούτο το σημείωμα έχει και αιτία και αφορμή. Η αιτία: Η διαπίστωση είναι πλέον κοινότυπη. Η χώρα οδεύει κατά κρημνό και παρά ταύτα ένα γιγαντιαίο κύμα χυδαίου λαϊκισμού και υποκρισίας εκπέμπεται και διαχέεται παντού. Ενώ η χώρα χρειάζεται επειγόντως θεραπείες σοκ για να μπορέσει να ανακοπεί η πορεία προς το γκρεμό, η πολιτική τάξη, ακκίζεται, ομφαλοσκοπεί, προβαίνει σε αισχρούς τακτικισμούς. Οι πολίτες αντί να αναστοχαστούν και τις δικές τους πελώριες ευθύνες, αναζητούν άλλοθι στις ευθύνες των πολιτικών, λες και η πολιτική τάξη δεν είναι η προβολή σε σμίκρυνση της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας. Λες και η πολιτική τάξη προήλθε από βία ή από παρθενογένεση και όχι από την ελεύθερη και αβίαστη επιλογή και ανοχή του ίδιου του λαού. Επίκαιρη όσο ποτέ η φράση της Γαλάτειας Καζαντζάκη: «Στα ασάλευτα νερά του βάλτου, που ως τότε καθρέφτιζαν τον ουρανό, ξάφνου έπεσε μια πέτρα και όλος ο βούρκος, ο κατακαθισμένος στο βυθό, ανέβηκε στην επιφάνεια»!

Ρωτιέμαι: Ενώπιον αυτού του βούρκου μπορούμε να παραμείνουμε αμίλητοι, μοιραίοι κι’ άβουλοι; Ένας φίλος με προκάλεσε: «η ευθύνη δεν βαρύνει πρωτίστως εσάς τους πανεπιστημιακούς, τους διανοούμενους του τόπου μας; Μιλήσατε ποτέ;» Αυτή η ανάληψη της ευθύνης επιβάλλει σε όλους μας πια να μιλήσουμε. Κανείς πια δεν νομιμοποιείται να σιωπά.

Αυτή είναι η αιτία για το παρόν σημείωμα.

Την αφορμή μου δίνει η άρνηση του βουλευτή μας κ. Κατσούρα να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στη κυβέρνηση Παπαδήμου, και η συχνή πλέον επανεμφάνιση στα κοινά του τέως βουλευτή μας και τέως υφυπουργού κ. Αντώνη Μπέζα. Τα δύο αυτά γεγονότα πρέπει να σχολιαστούν στο μικρόκοσμο της θεσπρωτικής κοινωνίας, γιατί αποτελούν δύο δείγματα προφανούς πολιτικής υποκρισίας.

Η ψήφος εμπιστοσύνης στην εκτελεστική εξουσία είναι η ύψιστη ευθύνη για το βουλευτή σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία. Κατά συνέπεια η συγκεκριμένη επιλογή του βουλευτή μας δεν μπορεί να περάσει ασχολίαστη ή πολύ περισσότερο να καλυφθεί με δάφνινα στεφάνια ηρωικής άρνησης στα «μιντιακά δημιουργήματα».

Αν κανείς θέλει να μεμφθεί την κυβέρνηση Παπαδήμου μπορεί να εντοπίσει δύο μειονεκτήματα: το ένα είναι η συμμετοχή της άκρας δεξιάς, η οποία προφανώς και δεν χρειάζονταν (μπορώ όμως να φανταστώ από ποιον επιβλήθηκε), όπως επίσης και το πολυμελές της συγκρότησης. Οι αδυναμίες αυτές αναδεικνύουν ήδη τα πρώτα προβλήματα συνοχής της συγκεκριμένης κυβέρνησης. Για όλα τα άλλα όμως η συγκρότησή της ήταν όχι μόνο επιβεβλημένη αλλά εθνικά αναγκαία. Η σκληρότητα των μέτρων που απαιτούνται, το διακύβευμα της παραμονής μας στην ευρωζώνη, υπερβαίνει κατά πολύ μια μονοκομματική κυβέρνηση. Απαιτείται εθνική συστράτευση. Απαιτείται εθνική περίσκεψη και περισυλλογή. Απαιτείται να καταλαγιάσουν οι μικροκομματικές αντιπαραθέσεις, όρος sine qua non για να μπορέσουμε σαν λαός να αναστοχαστούμε και να σχεδιάσουμε το μέλλον αυτού του τόπου.

Το ότι το εγχείρημα Παπαδήμου ήταν επιτυχές, αποδεικνύεται από τα υψηλά ποσοστά δημοφιλίας που απολαμβάνει ο νέος πρωθυπουργός. Αυτήν την κυβέρνηση ο βουλευτής μας αρνήθηκε να υποστηρίξει. Θα μπορούσα να τον κατανοήσω, αν πέντε μέρες νωρίτερα δεν είχε δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Πρέπει κατά συνέπεια να συγκρίνουμε τις δύο επιλογές για να μετρήσουμε την ενέργεια του βουλευτή μας.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου (ιδίως) στο αρχικό της σχήμα ήταν κυβέρνηση των πορφυρογέννητων και των κηπουρών! Άνθρωποι από το πουθενά, με μόνο προσόν την προσωπική σχέση με τον τότε πρωθυπουργό κλήθηκαν να διαχειριστούν τις τύχες του ελληνικού λαού στην κρισιμότερη ίσως στιγμή της νεότερης ιστορίας του. Η χώρα βούλιαζε και εκείνοι σχεδίαζαν πράσινα άλογα σε πράσινα τοπία. Πιο χαοτικό τρόπο διακυβέρνησης, αμφιβάλλω αν έχει να επιδείξει η ελληνική πολιτική ιστορία. Μια η ευθύνη συντονισμού ανατίθονταν στο Ραγκούση, μια στον Πάγκαλο και πάει λέγοντας, αλλά τελικά όλες τις αποφάσεις λάμβανε η … κα Ρεγκίνα Βάρτζελη, δηλ. ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Υποσχέθηκε αλλαγή του συνταγματικού κειμένου, για να αλλάξει η διάταξη περί ευθύνης των υπουργών, αλλά τελικά δεν έκανε απολύτως τίποτα. Περιέκοπτε οριζόντια (επί δικαίων και αδίκων, όποιον πάρει ο χάρος) μισθούς και συντάξεις, δεν περιέκοψε όμως ποτέ τις παχυλές κρατικές ενισχύσεις των κομμάτων. Συνέχισαν μάλιστα τα κόμματα με μια αισχρή μεθόδευση να δανειοδοτούνται από τις κατά τα άλλα … στεγνωμένες τράπεζες με εγγύηση την κρατική ενίσχυση που θα λάβουν το … 2020!! Άλλα συμφωνούσε με τους δανειστές μας και εταίρους μας, άλλα κρυφίως έπραττε στην Αθήνα. Όταν χιλιάδες οδηγούνται στην ανεργία, εκείνη η κυβέρνηση διατήρησε τους φρεσκοδιορισμένους (περίπου 450 τον αριθμό) από τον πρόεδρο της βουλής και παρ’ ολίγον πρωθυπουργό κ. Πετσάλνικο με …. δύο επιπλέον μισθούς!! Ενώ οι ελβετικές αρχές ήδη από το 2005 δηλώνουν έτοιμες να παράσχουν στοιχεία για την προέλευση των ελληνικών καταθέσεων, σήμερα το 2011 δεν έχει γίνει απολύτως τίποτε για τον εντοπισμό τους. Σας βεβαιώνω ότι το θέμα θα παραπεμφθεί και αυτό στις ελληνικές καλένδες.

Μπορώ να συνεχίσω ατελεύτητα. Δεν έχει νόημα. Είναι κοινά τοις πάσι. Αυτήν την κυβέρνηση στήριξε με την ψήφο του ο κ. Κατσούρας, αρνήθηκε όμως τη στήριξη στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Ο αναγνώστης ας βγάλει τα συμπεράσματά του και ας αξιολογήσει την ενέργεια του βουλευτή μας.

Υπάρχει όμως και ο τέως βουλευτής μας. Καθώς τα δημοσκοπικά ευρήματα ευνοούν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο τέως βουλευτής μας επανεμφανίζεται δραστήρια, διατυπώνοντας άποψη για κρίσιμα θέματα της ελληνικής πραγματικότητας.

Λυπάμαι αλλά δεν θα είμαι καθόλου επιεικής μαζί του. Και δεν θα είμαι επιεικής, γιατί η ευθύνη του στο σημερινό μας χάλι είναι τεράστια. Είναι πρωτίστως ευθύνη ηθικής ποιότητας και ως εκ τούτου πρέπει να καταδικαστεί χωρίς επιφυλάξεις. Χωρίς έλεος.

Από την εφημερίδα Real News (στην οποία πρόσφατα ο κ. Μπέζας παραδόξως αρθρογραφεί τακτικά) αντιγράφω: «… Μεταξύ αυτών, τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η σύζυγος του πρώην υφυπουργού Οικονομίας Αντώνη Μπέζα, Αθηνά Καρβούνη. Μέσω … Βουλής έγινε υπάλληλος στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το 2010 αποσπάσθηκε στον Οργανισμό Λιμένος Ηγουμενίτσας, ο οποίος είναι ένας από τους 151 οργανισμούς που μπαίνουν σε εργασιακή εφεδρεία»!

Αυτή και μόνο η είδηση επιβάλλει στον κ. Μπέζα τη σιωπή. Οποιαδήποτε εμφάνιση του κ. Μπέζα στα δημόσια πράγματα αποτελεί πρόκληση για τη θεσπρωτική κοινωνία και όχι μόνο. Πλανάται ο κ. Μπέζας αν πιστεύει ότι η θεσπρωτική κοινωνία υπέστη λοβοτομή και δεν θυμάται. θυμάται. Θυμάται τούτη την επιεικώς κατάπτυστη ενέργεια του κ. Μπέζα: Αποχωρώντας από το υπουργείο Οικονομικών και εν μέσω προεκλογικού αγώνα επιχορήγησε από το υστέρημα του ελληνικού λαού (και ενώ η ελληνική οικονομία βυθίζονταν στην ύφεση) αμέτρητους συλλόγους και συλλογίσκους, σωματεία και σωματίδια (φοβάμαι και … «σταγονίδια») στη Θεσπρωτία (πάνω από 40), ανάμεσα στα οποία και το σωματείο (κρατηθείτε) φίλων του 28ου τάγματος στρατού στη Θεσπρωτία!!! (Πόσο θα ’θελα να γνωρίσω τα μέλη αυτού του σωματείου…).

Υπάρχει αλήθεια ανάγκη να τεκμηριώσουμε περαιτέρω; Υπάρχει ανάγκη να αναζητήσουμε τον ορισμό της διαπλοκής; Των πελατειακών σχέσεων; Του πολιτικού αμοραλισμού; Της φαυλότητας; Μήπως αντί του αρχικού ερωτήματος σε τούτο το σημείωμα «τι χρώμα έχει η βουλευτική υποκρισία», πρέπει να διερωτηθώ «τι χρώμα έχει η ντροπή;».

Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2012

Στον απόηχο ενός άρθρου

Το τελευταίο άρθρο μου στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Κρίνω σκόπιμο να δημοσιοποιήσω μια εξ αυτών, που προήλθε από τον πρόεδρο του ΤΕΙ Αθήνας. Παραθέτω και τη δική μου απάντηση ανευ σχολίων.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι)
ΑΘΗΝΑΣ


Προς τον κ. Δονάτο Παπαγιάννη, καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου


Αιγάλεω, 19 Δεκεμβρίου 2011


Αξιότιμε κύριε Παπαγιάννη,

Σε πρόσφατο άρθρο σας στην εφημερίδα «Τα Νέα», αναφερθήκατε στο νέο νόμο-πλαίσιο για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και εξαπολύσατε δριμύτατη κριτική στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Για να είμαστε σε θέση να εκφέρουμε άποψη για την αποτελεσματικότητα ενός νόμου, θα πρέπει πρώτα να εφαρμοστεί, διότι, πολλές φορές στο παρελθόν, η πράξη κατέδειξε τις αδυναμίες ενός θεωρητικά τέλειου, ενώ ανέδειξε τα ευεργετήματα ενός θεωρητικά ανέφικτου νομοθετήματος.
Προς το παρόν κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, δεδομένου ότι η εφαρμογή του Ν. 4009/2011 προϋποθέτει την αυτόματη προσαρμογή των ιδρυμάτων μας σε πλήθος υπουργικών αποφάσεων και έναν οργανισμό και εσωτερικό κανονισμό για κάθε ίδρυμα, οι οποίοι ουσιαστικά στηρίζουν τη λειτουργία τους, που όμως είναι πρακτικά ανέφικτο μέσα στα χρονικά περιθώρια που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία.
Είναι, κατά την άποψή σας, ορθό, να απειλούνται οι πρυτάνεις και οι πρόεδροι ΤΕΙ με περικοπή της επανειλημμένα ψαλιδισμένης χρηματοδότησης των ιδρυμάτων τους, σε περίπτωση που δεν προχωρήσει άμεσα η εφαρμογή του νέου νόμου; Πώς είναι δυνατόν να δέχονται τόσες πιέσεις, όταν δεν έχουν καμία αρμοδιότητα; Οι επιτροπές για την ανάδειξη του πρώτου Συμβουλίου ορίστηκαν με υπουργικές αποφάσεις και αποτελούνται κυρίως από συνταξιούχους καθηγητές, οι οποίοι, κατά τη συνήθη τακτική τους, δεν αποδέχονται το διορισμό.
Σκεφτείτε πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, εάν το Υπουργείο είχε εμπιστευτεί στις διοικήσεις των ιδρυμάτων την ευθύνη της διεξαγωγής των εκλογών χωρίς νομοθετημένο χρονικό περιορισμό.
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας, όσον αφορά στα πανεπιστημιακά και τα τμήματα ΤΕΙ, τα οποία δημιουργήθηκαν χωρίς να έχει προηγηθεί εμπεριστατωμένη έρευνα των αναγκών που επρόκειτο να καλύψουν και τα οποία ιδρύθηκαν με σκοπό την τόνωση των τοπικών οικονομιών. Συνεπώς θα ήταν πιο φρόνιμο και συνετό εκ μέρους του Υπουργείου ΠΔΒΜΘ, εάν φρόντιζε πρώτα για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή του «Καλλικράτη», ο οποίος θα απάλλασσε την ανώτατη εκπαίδευση από πολλά δεινά και στη συνέχεια, αφού θα είχε αποκατασταθεί η τάξη, να ψήφιζε έναν νέο νόμο, ο οποίος θα προέκυπτε έπειτα από συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Υπάρχουν όμως συγκεκριμένα σημεία στο άρθρο σας, τα οποία θα χαρακτήριζα, επιεικώς, απαράδεκτα και όπως είναι φυσικό καταδικάζω απερίφραστα. Πρόκειται για τις απόψεις που εκφράζετε σε σχέση με τα ΤΕΙ, τα οποία μάλιστα πιστεύετε ότι πρέπει επειγόντως να χαρακτηριστούν ανώτερες δημόσιες σχολές.
Τα ΤΕΙ υφίστανται ως θεσμός σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες π.χ. στη Γερμανία, όπου χαρακτηρίζονται ανώτατα ιδρύματα και συμφωνώ απόλυτα με αυτό, διότι ουσιαστικά συνιστούν πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών, τα οποία, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, παρέχουν υψηλό επίπεδο σπουδών, το οποίο είναι συχνά ανώτερο από το επίπεδο πολλών πανεπιστημίων.

Αξιότιμε κύριε Παπαγιάννη,

Σας προ(σ)καλώ να επισκεφτείτε το ΤΕΙ Αθήνας, για να διαπιστώσετε πως από τότε που διδάσκατε κι εσείς σε τμήματά του (1984-1988) μέχρι σήμερα έχει συντελεστεί τεράστια πρόοδος, κάτι που δεν μπορώ να ισχυριστώ για πολλά πανεπιστήμια, τα οποία με την πάροδο του χρόνου έχασαν την αίγλη και τον προσανατολισμό τους.
Σας προσκαλώ να παρακολουθήσετε από κοντά τις μεθόδους διδασκαλίας, να περιηγηθείτε στις αίθουσες διδασκαλίας των θεωρητικών και εργαστηριακών μαθημάτων, να δείτε την υλικοτεχνική υποδομή και να μάθετε για τις παροχές που προσφέρονται στους φοιτητές του ιδρύματός μας, ώστε να διαπιστώσετε τους λόγους για τους οποίους η σειρά αξιολόγησής του είναι υψηλότερη πολλών πανεπιστημίων.

Στο ίδρυμα, που έχω την τιμή να εκπροσωπώ, έχουν, μέχρι σήμερα, ολοκληρωθεί οι εξωτερικές αξιολογήσεις δεκαπέντε τμημάτων με εξαιρετικά αποτελέσματα και ανάλογες εκθέσεις. Θα ήταν λοιπόν ωφελιμότερο για όλους μας, εάν μεριμνούσατε πρώτα για τα του οίκου σας, διότι, μόνον όταν όλα θα λειτουργούσαν άψογα εκεί, θα είχατε το δικαίωμα να αποφασίσετε για το μέλλον των λοιπών ιδρυμάτων.

Με εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος του ΤΕΙ Αθήνας

Δημήτριος Νίνος
Καθηγητής




Παπαγιάννης Δονάτος
Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου
Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης
Παντείου Πανεπιστημίου

Ηλιούπολη 7.1.2012

Κύριε Πρόεδρε

Σας ευχαριστώ καταρχήν γιατί είχατε την καλοσύνη να ασχοληθείτε με το κείμενό μου στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» και να σχολιάσετε τις εκεί εκτιθέμενες απόψεις μου. Έτσι προάγεται ο διάλογος και τελικά η αναζήτηση της βέλτιστης λύσης.
Η τελευταία παράγραφος της επιστολής σας όμως μου δημιούργησε το μέγιστο προβληματισμό, όχι τόσο γιατί φαίνεται να μη έχει γίνει κατανοητό το σαφές πνεύμα του άρθρου μου, αλλά για μια σκοτεινή άποψη που υφέρπει στην παράγραφο, σύμφωνα με την οποία εκείνος του οποίου το Ίδρυμα δεν λειτουργεί «άψογα», δεν έχει το δικαίωμα να «αποφασίζει για το μέλλον των λοιπών ιδρυμάτων».

Κύριε πρόεδρε
Μου είναι αδιανόητο να πιστέψω, ότι εσείς ένας εκπρόσωπος ανωτάτου εκπαιδευτικού ιδρύματος και μάλιστα κεντρικού ΑΤΕΙ, στόχος του οποίου είναι (πρέπει να είναι) η έρευνα δηλ. η αναζήτηση της αλήθειας, υιοθετείτε το περιλάλητο απόφθεγμα του άλλοτε ισχυρού άνδρα της πολιτικής ζωής του τόπου, ο οποίος απευθυνόμενος στους πολιτικούς του αντιπάλους εκστόμισε εκείνο το αλήστου μνήμης: «δεν δικαιούσθε για να ομιλείτε»…..

Κύριε πρόεδρε
Στο ίδρυμά μου «δεν λειτουργούν όλα άψογα» και βεβαίως δεν «αποφασίζω» εγώ για το «μέλλον των λοιπών ιδρυμάτων». Εγώ είμαι ένας ταπεινός εργάτης του χώρου και θλίβομαι γι’ αυτά που έζησα και ζω στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτήν την αγωνία μου θέλησα να εκφράσω, αναδεικνύοντας ένα από τα πλέον σοβαρά προβλήματά του, δηλ. εκείνο του πανεπιστημιακού πληθωρισμού και ουδείς μπορεί να μου στερήσει αυτό το δικαίωμα. Προέταξα μάλιστα το ίδρυμά μου σ’ αυτήν την κριτική. Δεν έχω το δικαίωμα της γνώμης, κ. πρόεδρε, επειδή το ίδρυμά μου δεν λειτουργεί άψογα; Πόσο δημοκρατική μπορεί να είναι μια τέτοια θέση, όταν μάλιστα αυτή υιοθετείται από έναν εκπρόσωπο ανωτάτου πνευματικού ιδρύματος; Μια λέξη μονάχα: κρίμα !!.

Κύριε πρόεδρε
Δεν αμφισβητώ το επίπεδο των σπουδών που παρέχει το ίδρυμά σας, έχω άλλωστε ιδίαν εμπειρία γι’ αυτό. Η θέση μου όμως είναι ότι τόσα ανώτατα ιδρύματα δεν τα αντέχει η έρμη η πατρίδα μας και η οικονομία της. Δεν χρειάζονται ειδικές οικονομικές γνώσεις για την τεκμηρίωση αυτής της θέσης. Είναι αυτονόητη. Έχουμε 40 ανώτατα πανεπιστημιακά ιδρύματα, 499 τμήματα από τα οποία τα 286 ανήκουν σε πανεπιστήμια και 213 σε ΤΕΙ. Είναι ασύλληπτος ο αριθμός για μια χώρα 11.000.000 ψυχών. Πέραν αυτού, η «ανωτατοποίηση» δια νόμου του συνόλου των τεχνολογικών ιδρυμάτων, χωρίς εξατομικευμένη κρίση και πρόσδοση σ’ αυτά ακαδημαϊκού χαρακτήρα αποτελεί αναμφίβολα παγκόσμια πρωτοτυπία. Απόρροια αυτής της «πρωτοτυπίας» είναι στρεβλώσεις που δεν μπορούν να κατανοηθούν με τον κοινό νου. Μου είναι αδύνατο να κατανοήσω γιατί ένας αισθητικός ή ένας ανθοκόμος πρέπει να σπουδάζει 4 ολόκληρα χρόνια σε ανώτατο ίδρυμα μετά τα 6 χρόνια του Γυμνασίου – Λυκείου και ύστερα από την ανθρωποθυσία των πανελληνίων εξετάσεων, όταν μάλιστα η διακήρυξη της Μπολόνια μας προέτρεπε εδώ και 10 χρόνια σε έναν πρώτο κύκλο σπουδών που δεν θα υπερέβαινε τα 3 χρόνια!!!. Μου είναι αδύνατο να κατανοήσω γιατί πρέπει να υπάρχουν τμήματα νοσηλευτικής και στα ΑΤΕΙ και στα ΑΕΙ. Ποια η διαφορά τους; Δεν συνιστά το γεγονός και μόνο της ύπαρξης αυτών των τμημάτων στα δύο ιδρύματα τερατογέννηση;

Κύριε πρόεδρε
Η λογική του περίκλειστου, του μίζερου, του «μη μπαίνεις στα δικά μου χωράφια για να μη μπαίνω στα δικά σου» δηλ. της «ομερτά» και τελικά η λογική της συντεχνίας πρέπει κάποτε να εξαλειφθεί από την τριτοβάθμια εκπαίδευση και να ανοίξει αυτή στην κοινωνία. Πολλές τερατογεννήσεις θα είχαν αποφευχθεί αν ήμασταν ανοιχτοί στην κοινωνία.

Κύριε πρόεδρε
Διατηρώ τις καλύτερες των αναμνήσεων από τη διδασκαλία μου στο ΤΕΙ Αθήνας και γνωρίζω πολύ καλά τις προόδους που έχουν εντωμεταξύ συντελεστεί. Αυτό όμως δεν έχει καμία σχέση με τη λογική του άρθρου μου και την προφανή ανάγκη για περιστολή του αδιανόητου πληθωρισμού.

Με ιδιαίτερη εκτίμηση

Παπαγιάννης Δονάτος
Καθηγητής του Ευρωπαϊκού Δικαίου

ΥΓ. Αλήθεια, κ. πρόεδρε, η άρνηση των ΑΕΙ και ΑΤΕΙ να εφαρμόσουν το νέο νόμο εστιάζεται στις ασφυκτικές προθεσμίες που αυτός προβλέπει; Και είναι αυτό επαρκής λόγος μη εφαρμογής; Τι σημαίνει κ. πρόεδρε η μη εφαρμογή του νόμου; Πως πρέπει να αντιδράσει το σωματείο των εργατών καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων κ. πρόεδρε, όταν ακούει στα δελτία ειδήσεων ότι τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ δεν εφαρμόζουν το νόμο; Σε ποιο περιβάλλον εκπαιδεύουμε τους επιστήμονες του αύριο κ. πρόεδρε, όταν, εμείς οι … πνευματικοί ταγοί, στήνουμε καπετανάτα; Δεν θα στήσουν και οι φοιτητές μας τα δικά τους, όταν αυτό τους διδάσκουμε; Δεν θα …. χτίσουν με πέτρες τις εισόδους των γραφείων μας, όταν διαφωνούν με το χ θέμα; Η άρνηση και μόνο εφαρμογής ενός δημοκρατικά ψηφισμένου νόμου κατατάσσει αυτόματα την παιδεία μας και τη χώρα μας συνολικά όχι στις τριτοκοσμικές, αλλά στις φασίζουσες κοινωνίες. Στη ζούγκλα, και τέτοια …τιμή δεν μας πρέπει κ. πρόεδρε!!. ΚΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ……. ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ….